ENGELLİLER
İÇİN EFES ANTİK KENTİ
Dünyanın 7
harikasından birisi olan Artemis Tapınağı‘nın da ev sahibi
olan Efes Antik Kenti ülkemizin dünyadaki en meşhur, en
çok ziyaretçi alan tarihi yerlerinden birisi. Kuruluşu M.Ö. 6000 yıllarına dayanan ve Helenistik dönemden
tutunda Roma, Bizans (Doğu Roma), Beylikler ve Osmanlı dönemlerine kadar aktif
yerleşim yeri olarak kullanılan o
soylu şehir; Efes.
Asırlar boyu üstün şehir planlama örneği oluşuyla,
büyük öneme sahip bir liman kenti olmanın getirdiği ticaret merkezi özelliğiyle,
binlerce yıl çok zengin kültüre sahip uygarlıklara ev sahipliği yapmasının
kaçınılmaz sonucu olarak bir kültürler beşiği oluşuyla, Hıristiyanlığın Hac merkezi olarak
kabul görülmesi ve asırlardır bir dini
merkez olma özelliğiyle; Efes tarihin bir parçası değil
tarihin ta kendisi.
Ben bu yazımda ulaşabildiğim yerler
hakkında notlar yazdım. Zira tekerlekli sandalye ile her yere ulaşmak mümkün
olmadığı gibi ulaşılabilen yerlerde de tekerlekli sandalye ile zorlandığımı
söylemeliyim. Girişte yardımcı olmak isteyen (sanırım belli bir ücret
karşılığı) insanlar vardı. Ben yardım almadım ama almakta fayda var derim. Hem zor
yollarda yardımcı olurlar hem de rehberlik hizmeti verirler.Bilet alırken gişeye
rehberle gezmek istediğini söylerseniz, bu konuda yönlendirme yapıyorlarmış.
Girişte hediyelik eşya alabileceğiniz bir
çok dükkan ve karnınızı doyurabileceğiniz alternatif yerler bulunmakta.
Efes antik kendi nerede ?
Efes Antik Kenti, İzmir’in güneyinde Selçuk ilçesi sınırlarında
yer alıyor. Antik şehir, İzmir’den 83, Selçuk’tan 3,5, Kuşadası’ndan 19,
İstanbul’dan 552, Ankara’dan ise 628 km uzaklıkta. Efes’e en yakın havalimanı
İzmir Adnan Menderes Havalimanı.
Efes Antik Kenti
Giriş Ücreti Ne Kadar ?
Giriş engelliler ve refakatçisi için
ücretsiz. Normalde Kentin giriş ücreti 2017 Ocak ayı itibariyle 40TL.
Biraz pahalı gibi ama neyse ki burada da Müzekart geçerli.Buraya
kendi aracıyla gelecekler ücretli için park yeri de var. Araç başı ücret 10
TL
Efes ziyaret saatleri
Yılın 365 günü açık
olan Efes Antik
Kenti ziyaret saatleri, Nisan-Ekim döneminde 08.00-19.00,
Kasım-Mart döneminde ise 08.00-17.00 olarak düzenlenmiş.
Efes Antik Tiyatrosu
Antik dönemin en büyük
açık hava tiyatrosu özelliğini taşıyan bu tiyatro tam
24.000 kişi kapasiteli. Tiyatronun sahnesi maalesef yıkılmış durumda ancak
oturma alanları gayet iyi durumda. Bu tiyatro en büyük tiyatro olma özelliği
dışında St.Paul’ün vaazlarının da gerçekleştiği yer olduğundan Hristiyanlık
adına da çok önemli eser konumundadır. Ancak resimde de görüldüğü gibi
tekerlekli sandalye için girme şansı yok.Uzaktan seyretmekle yetindik. Epey
merdiven var. Roma’da kollezyum’a ulaşmak için yapılan asansör benzeri bir
çözümün burada da mutlaka bulunması gerekiyor. Zira burası dünya çapında bir
mekan.
Celsus Kütüphanesi
Efesin
tanıtım resmi olan bu yapıya mermerli yoldan ulaşılıyor. Biraz eziyet çekiliyor
ama mutlaka bu eziyet çekilmeli. Yol seviyesinden aşağıda olan mekana iniş için
rampa bulunmakta. Efes’te bulunan belki de en güzel yapı. Celsus Kütüphanesi
M.S. 106 yılında ölen Efes valisi Celsius adına oğlu tarafından yaptırılmıştır.
Kütüphane dışarıdan iki katlı bir görünümde olsa da içeriden tek katlı ve
yüksek tavanlı bir yapıdır.
Burayla ilgili çok şaşırtıcı ve bir o kadar da
komik bir iddia bulunuyor. Kütüphanenin hemen karşısında
bir genel ev bulunuyor. Diğer antik kentlere bakıldığında bu durumun ilk olduğu
söylenemez. Ancak iddia şöyle ki kütüphanenin içinden bu geneleve çıkan gizli bir geçit olduğu
söyleniyor. O dönem insanların toplumda dikkat çekmeden veya karısına yakalanmadan bu
yoldan geneleve gittikleri rivayet ediliyor.
Efes’in en çok bilinen yapısı olan Celsus Kütüphanesi, milattan sonra 100-110 yılları
arasında, Senatör Tiberius İulius Celsus‘un
oğlu Gaius İulius Aquila tarafından babasını onurlandırmak
için yaptırılmıştır. Ancak yapılış amacı her ne kadar Celsus adına bir
anıt mezar (heroon) olsa da, kent yönetiminden bu yapıyı inşaa etmek için
izni çıkmayınca hem kütüphane, hem de Celsus’un anıt mezarı
şeklinde yapılmak zorunda kalındığı söyleniyor.
Liman Caddesi
Antik dönemde Asya’nın en önemli
limanlarından birisi olan Efes Limanı ile şehir
merkezini birbirine bağlayan Liman Caddesi,antik tiyatronun karşısında, 11 metre genişliğinde, 530 metre
uzunluğundadır. Tamamen mermer kaplı zemini ve sağlı sollu galerileri bulunan
cadde, ilk olarak Bergama Kralı II. Attalos (MÖ 159 – 138)
tarafından yaptırılmış, son şeklini ise Roma İmparatoru Arkadianus
döneminde almış. . Yol olabildiğince tekerlekli sandalyeye uygun. Ama sonu
göründüğünden sonuna kadar gitmeyi gerekli görmedik.
Helenistik Çeşme
Büyük Tiyatro’nun hemen önünde (sahne binasının
arkasında) yer alan Helenistik Çeşme, milattan
önce 3. yüzyılda yapılmıştır. Roma döneminde ise derinliği 2 metre artırılmış
ve genişletilmiştir. Mermerli yolun başında bulunmakta.
Mermer Cadde
Büyük Tiyatro ile Celsus Kütüphanesi’ni
birbirine bağlayan Mermer Cadde, ilk
olarak Helenistik Dönem’de yapılmış ve aradan geçen süre boyunca
sıkça onarım görmüştür. Asıl amacı arabaların geçtiği bir yol olsa
da, insanların yürüyebilmeleri için yolun kenarına yüksekçe bir kaldırım
yapılmıştır. Ancak yol tekerlekli sandalye için epey zorlu. Ayni sıkıntıyı
Roma’da da çekmiştik. Müsaadenizle
Romalılara bu konuda biraz sitem edeceğim. Ama bo yolu göze almasanız
Celsus kütüphanesine gidemezsiniz.
Ticari Pazar Yeri (Agora)
Efes Agora’sı, ilk olarak milattan önce 3.
yüzyılda kurulmuş, son şeklini ise Roma İmparatoru Augustus döneminde almıştır
(MÖ 27-14). Ancak MS 4. yüzyılda yaşanan büyük bir deprem sonucunda hasar
görerek uzun süre kullanılmamış ve MS 6. yüzyılda, burada yer alan kalıntılar
kullanılarak kuzey bölümüne yeni bir agora daha kurulmuştur.
Yeni kurulan agoranın olduğu bölüm bugün Jandarma
kışla merkezi olarak hizmet vermektedir ve o bölgeye giriş yasaktır
Burayı
gezmek için tahtadan yollar yapılmış. Bu sayede tekerlekli sandalye ile gezmek
mümkün. Ama tahtalarda artık tarihi olmuş, bu nedenle üzerine gezmek kolay
olmuyor. Elden geçirilmesinde yarar var, yetkililere duyurulur.
Sonuç olarak Ülkemizin değerli tarihi
ve kültürel merkezi olan Efes mutlaka görülmesi gereken bir antik şehir. Her
yerine gidebilmek mümkün değil ama önemli yerlerine zor da olsa
gidilebiliniyor. Gerek kent içinde vegerekse giriş alanında engelli tuvaletleri
bulunmakta. Bir ege gezinizde zaman ayırın ve burayı görün derim.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder