ENGELLİLER İÇİN KARİYE KİLİSESİ - MÜZESİ
Sitemizin takipçileri buraya yaptığımız 2016
yılında ilk gezi notlarımızı bileceklerdir. O Tarihte tadilatta olan ana mekanı
görememiştik.Bu yıl (2019) ikinci defa
yaptığımız gezide ise ana mekan tadilatı bitirilmiş ve halka açılmış,bu defa da
daha önce gezdiğimiz mekanlar tadilata alınmıştı.
Bu nedenle gezi notları iki gezi birleştirilerek tekrar düzenlenerek
sizlere sunulmaktadır.
Bizans dini resim sanatında
mozaik ve fresko süsleme teknikleri oldukça yaygın olarak kullanılmıştır.
Kariye’de de her iki süsleme tekniğini bir arada görebilmekteyiz. Dış narteks
esas olarak İsa’nın yaşamını, mucizelerini, iç narteks ise Meryem’in yaşamını
anlatan, mozaik sanatının şaheserlerinden sayılabilecek, birbirlerini takip
eden muhteşem sahnelerle bezenmiştir. Parekklesion bölümünde ise, eski
Ahit’ten alınmış dini hikayeler ile mahşer günü, diriliş, son yargı gibi
sahneler, fresko olarak işlenmiştir.
Kilisenin camiye
dönüştürülmesinden sonra, bütün yazılar, Hıristiyanlık sembolleri, bütün
freskolar, mozaik süslemeler, ince bir boya ve kireç badanası yapılarak tahrip
edilmeden örtülmüş, bu sayede hasar görmeden günümüze kadar ulaşabilmiştir.
Ayasofya’dan sonra İstanbul’da bulunan en
önemli kilisesi olan eser duvarlarında bulunan eserler nedeniyle önem arz
etmektedir.
Kariye eski Yunanca kent dışı (kırsal alan)
anlamındaki Khora sözcüğünün Türkçeleşmesidir.
Kariye’deki mozaik ve freskler Bizans resim
sanatının son dönemine (XIV. y.y.) ait en güzel örneklerdir. Bu mozaik ve
fresklerdeki derinlik figürlerin hareket ve plastik değerlerinin verilişi,
figürlerdeki uzamalar bu dönemin üslubudur.
Kariye, 1453 yılında İstanbul’un fethinden
sonra Kilise olarak kullanılmış, 1511 Vezir Hadım Ali Paşa tarafından camiye
çevrilmiştir.1945 yılında müzeye dönüştürülmüş, 1948–1958 yıllarında Amerikan
Bizans Enstitüsü’nün yaptığı mozaik ve freskoların üzeri açılarak ortaya
çıkarılmıştır.
Bu kısa tarihçenin ardından gezi notlarımıza
bakalım. Kilisenin bulunduğu yere aracınızla giderseniz en uygun park yeri Kariye
otelinin bulunduğu sokaktır. Diğer girişilerdeki yokuşlar bizleri yorabilir.
Kiliseyi ararken doğal olarak resmini gördüğümüz binayı ararsanız bulmanız
güçleşir. Zira tadilat nedenliyle üstü tamamen kapatılan binayı tüm heybetiyle
görmeniz şu an için (4-5 yıl daha) mümkün değil.
Aracınızdan inip düz bir yolla rahatça
kiliseye ulaşabilirsiniz . Giriş siz ve refakatçiniz için ücretsiz.
Tadilat kısım kısım yapıldığından gittiğiniz
zaman her tarafını görme şansınız olmayabilir.Yukarıda da belirttiğim gibi ben
üç yıl ara ile gittiğimden ben her tarafını görme şansına sahip oldum.Sanırım
birkaç yıl içinde tüm tadilat bitmiş olur. Ama her hali ile görülmesi gereken
bir yapı.
.
Binanın içini gezmekte rahat. Her alan
düz. Tekerlekli Sandalye ile rahatça gezilebilir.Yukarıda bahsedilen mozaik,
mermer ve fresko eserleri hayranlıkla görebilirsiniz.
Kariye müzesinde yer alan eşsiz
freskolardan; apiste görülen ve çok az hasarla günümüze ulaşan Diriliş (Anastasis) sahnesi görülmeye değer.
Etrafta tuvalet göremedim. Ayrıca
binanın önünde bulunan kafe ve alış veriş yerlerine ulaşmak için birkaç
basamağı göze almalısınız. Nedense buralara meyil yapmak kıllara gelmemiş.
Bu tarihi eseri görmenizi öneririm.